بررسی قیمت‌گذاری ریسک در بانکداری اسلامی

نوع مقاله : تخصصی دانش پژوهی

نویسنده

دانش‌پژوه ارشد اقتصاد جامعه المصطفی(ص) العالمیه

چکیده

از منظر دین اسلام مبنای درآمد باید کار وخدمت باشد. برمبنای این شرط تبادل مال براساس بازی و به قصد سرگرمی صرف و هر عقدی که کاری در میان نباشد، مانند ربا، انواع قمار و مسابقاتی که نص صحیح بر مشروعیت آن نداریم، از نظر شرعی مردود هستند. حال ضمانت‌هایی که بانک انجام می‌دهد و به نوعی بیمه‌ فعالیت‌های تجاری می‌باشد، در دید اول نوعی کسب درآمد از راه ریسک‌پذیری است، که به نظر می‌رسد حرام باشد؛ اما طبق نظر اکثر علمای شیعه این نوع درآمد مصداق کار وخدمت و ایجاد ارزش اضافه بوده و لذا درآمد حاصل از آن حلال می‌باشد.از سویی در صنعت بانکداری پیوسته انواعی از ریسک، منابع بانکی را تهدید می‌کند. اما این ریسک در همه‌ی موارد یکسان نیست. در پاره‌ای از موارد این مشتریانِ بانک هستند که مستقیما با آن درگیر می‌شوند و در برخی احیانا بانک به هدف درآمدزایی خود به استقبال ریسک می‌رود، مانند برخی از خدمات بانکی که در آن ریسک از مشتریان به بانک منتقل می‌شود. در اولی بانک به مدیریت ریسک‌ها و در دومی به قیمت‌گذاری آنها می‌پردازد. با توجه به این دو نوع رویکرد می‌توان در دامنه بحث‌های بانکداری اسلامی، از منظر شرعی و اسلامی احکام متفاوتی برای هریک از آنها استنباط کرد. از این حیث این تفکیک ثمراتی فقهی و دینی بدنبال خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها