بررسی مشروعیت سفته‌بازی در اقتصاد اسلامی

در اقتصاد امروزی اکثر فعالیت فعالان اقتصادی در بازارهای مالی را سفته‌بازی تشکیل داده است؛ تا جایی‌که رونق و داوم بازارهای مالی را یکی از مهم‌ترین آثار مثبت فعالیت‌های سفته‌بازی دانسته اند. از طرفی فعالیت‌های سفته‌بازی بخش مالی را از اهداف اولیه آن که حمایت از بخش واقعی اقتصاد باشد، دور می‌سازد. کسب درآمد از این طریق مبتنی بر کار و فعالیت اقتصادی مولد و ایجاد ارزش نیست و نوعی درآمد باد آورده است، که با معیار کسب درآمد از نگاه اسلامی و دینی تطابق ندارد. این پژوهش از طریق توصیف و تحلیل اسنادی سفته‌بازی را به دو نوع تفکیک کرده است؛ یکی این‌که زمینه‌ای شکل گیری آن، نبود شفافیت یا ممکن تبانی بازارساز باشد و نوعی دیگر آن لازمه لاینفک بازارهای مالی به حساب آمده و سبب کشف قیمت تأمین نقدینگی و رونق و دوام بازارهای مالی است. با توجه به این‌که ملاک مشروعیت درآمدزایی در اقتصاد اسلامی منحصر در کار نبوده، اصل ثبات مالکیت و عرضه و تقاضا نیز در ایجاد درآمد نقش دارند، می‌توان گفت اگر سفته‌بازی بر اساس تبانی که منجر به غرری شدن معامله گردد نباشد، منع شرعی ندارد.
این تحقیق با روش توصیفی ـ تحلیلی، «اسنادی» انجام می‌شود. ابتدا با مراجعه به کتب و مقاله‌های مربوط به موضوع، اطلاعات را جمع آوری می‌کنیم، آنگاه برطبق اطلاعات موجود، موضوع تعریف و تشریح می‌گردد و سر انجام تحلیل و بررسی فقهی ـ اقتصادی صورت می‌گیرد.